Diyabetle Savaşta Yardımcı 5 Tıbbi Bitki
Genetik faktörler, stres, sağlıksız beslenme, obezite, ilerlemiş yaş, gebelik sırasında gelişen diyabet gibi birçok faktör şeker hastalığının yaygınlaşmasına sebep oluyor. Dünya genelinde 11 yetişkinden 1’inin diyabet hastası ve sağlık harcamalarının %12’si diyabete harcanıyor.
Ülkemizde ise durum çok farklı değil, 20-79 yaş aralığında 7 milyon insan diyabet hastası. Yani toplam yetişkin nüfusun %15’i diyabetle mücadele etmeye çalışıyor.
Diyabetle mücadelede en etkili silahın doğru beslenme olduğu bilinen bir gerçek. Hastalar diyabetli olduklarını öğrendiklerinde hemen uygun bir diyet listesi ile karşı karşıya kalıyorlar.
Doğru beslenme ve uygun tıbbi tedavi yöntemlerinin yanı sıra tıbbi bitkilerden de faydalanmak şekeri daha kolay kontrol altına almayı sağladığı gibi şekerin vücuda verdiği zararları da en aza indirmeyi mümkün kılıyor.
Bugün fitoterapide de kullanılan şekere karşı savaşta etkili tıbbi bitkileri listeledik.
1- Tarçın (Cinnamomum sp.)
Tarçın yaprak dökmeyen aromatik ağaçlardan olan Cinnamomum cinsinden elde edilir. Cinnamomum 250 farklı türde ağaca sahiptir ve tarçın yapmak için yalnızca 4 tür ağaç kullanılmaktadır. Fakat Avrupa Bilimsel Fitoterapi Birliği ve Alman Komisyonu sadece Çin tarçını (Chinese cinnamon) ve Seylan tarçının (cinnamon zeylanicum) kullanımını onaylamaktadır.
Tarçın Çin, Vietnam, Hindistan, Bangladeş gibi ülkelerde doğal olarak yetişir. Bunlardan en yaygınları Seylan ve Çin tarçınlarıdır. Bu iki tarçın da insülin benzeri etkiye sahiptir ve glukoz metobolizmasını uyarır. Tarçın tüketimi glisemik kontrol ve insülin duyarlılığı oluşturur. Yani koruyucu etkileri olduğundan ailesinde diyabete yakınlık olan kişilerin tüketmesi son derece önemlidir.
Tarçının şekeri düşürebildiği birçok deney ve klinik araştırmalarda gözlemlenmiştir. Özellikle tip 2 hastalarında (Hba1c) seviyesinin bir çok deneyde önemli oranda düştüğü bilinmektedir.
2- Kudret Narı
Kudret narı kabakgiller familyasından bir bitkidir. Bu bitkinin meyvesi ve tohumları Asya’da uzun yıllardır diyabete karşı tüketilmektedir. Kudret narı antioksidan olma özelliği taşır. Yani vücudumuzdaki zararlı toksinleri dışarı atmayı sağlar. Bu durum diyabetli hastalarda oksidasyona bağlı damar tıkanıklıklarını önüne geçebilmek için önemlidir.
Kudret narının klinik deneylerinde glukoz ve lipit metabolizmasının regülasyonunda etkili olduğu saptanmıştır. Çeşitli ekstreleri hakkında yapılan çalışmalarda kan glükoz seviyelerini hipoglisemik düzeylere indirdiği görülmüştür.
Kudret narının bağırsaklarda glukoz emilimini azaltmak, β-hücrelerinin korunmasını sağlamak gibi görevleri de vardır.
3- Ginseng
Çin, Kore, Japonya gibi ülkelerde yetişen ginseng, köklerinden faydalanılan bir bitkidir. Olgunlaşması ve toplanması uzun yıllar alan bu bitkinin 4 çeşidi vardır. Fakat ‘Panax ginseng’ ve ‘Panax quinquefolius’ türleri sadece tıbbi açıdan tüketilebilir. Bu yüzden hangi ginsengi aldığınızı iyi bilmeniz gerekir.
Ginseng, kan şekerini önemli ölçüde düşürür. Antioksidan özelliğe sahiptir ve bağışıklık sistemini güçlendirir. Ginseng bağırsaklardan glukozun emilimini kolaylaştırır ki bu durum diyabet hastalarını damar tıkanıklığı sorununu yaşamaması için son derece önemlidir. Fitoterapide yaygın olarak “Panax Ginseng” kullanılır fakat hangi oranda nasıl bir tüketim olacağı hastanın durumuna bağlı olarak değişebilir. Bu yüzden doktor kontrolünde tüketilmesi tavsiye edilir.
4- Isırgan Otu
Urtica dioica, yani ısırgan otu yüzyıllardır kullanılan tıbbi bitkilerden biridir. Isırgan otu vitamin bakımından zengin bir bitkidir. A,C,K VE B vitaminlerini barındırır. Isırgan doğal bir antioksidandır. Hastaların kalp-damar hastalıklarına yakalanma riskini düşürür.
Diyabet hastalarını birçoğu yaralarının geç iyileştiğinden bahseder. Enflamasyon diyabet hastalarında son derece yaygındır. Isırgan otu enflamasyona karşı son derece etkilidir.
7 Soruda Fitoterapi yazısından bitkisel tedavi hakkında bilgi alabilirsiniz.
5- Gurmar
Gymnema sylvestre Asya, Avusturalya ve Afrika kıtalarında yetişen yok yıllı bir odunsu bitkidir. Bu bitki Hintçe’de “şeker öldüren” olarak adlandırılmıştır. Gurmar bitkisi şekeri düşürmesinin yanı sıra hastalarda şeker alımına karşı isteksizlik de yaratabilen bir bitkidir.
Pankreasta ünsülin salgılanmasını arttırıcı etki ve pankreasta meydana gelen hasarları ortadan kaldıran etkilere sahip bir bitkidir.
Son Olarak;
Yukarıda bahsedilen tıbbi bitkilerin kullanımları mutlaka doktor kontrolünde olmalıdır. Bu türden tıbbi bitkilerin nasıl ve hangi dozda kullanılması gerektiği hastanın öyküsüne bakılarak güncel raporlarının incelenmesi ve muayene ile mümkündür. Daha fazla bilgi için Uzm. Dr. Ahmet Özen’e ulaşabilirsiniz.
Kaynaklar;
https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/130328
https://diabetesatlas.org/en/sections/worldwide-toll-of-diabetes.html
